Google…Arama motorudur değil mi? Aslında değil. Kendi ana sayfasında öyle görünür. Bir kutucuğu ve bir ara butonu vardır. Yılın belirli günlerinde ana sayfadaki resimlerini günün “mana ve ehemmiyetine uygun” esprili resimlerle değiştirir, okunuşu kulağa hoş gelir, vb.
Google devdir, bir dünya devidir ve yukarıda yazdıklarım Google buzdağının sadece tepesidir. Görünmeyen kısmında mükemmel bir projeyle hayata geçirilmiş, durmaksızın yenilenen, gittikçe genişleyen muazzam bir veritabanı vardır. Bu yüzden Google önce bir veritabanıdır sonra arama motorudur. Bu veritabanında “etkin” arama yapabilmenin yöntemlerine bakalım biraz.
Etkin arama nedir? Etkin arama, kabaca, 100 adetten fazla olmayan sayıda sonuç getiren aramadır. Bir sözcük yazıp karşılığında 15,000,000 sonuç bulmuşsanız, Google’ı hakkıyla kullanamıyorsunuz demektir. O 15,000,000 adet sonuç içerisinden lazım olanı bulmak için size 1,000,000 Google daha lazım demektir
Etkin aramanın yolu sözcük gruplarını tırnak (“) içerisine almakla sınırlı değildir. Ne aradığınızı Google’a anlatmak için bazı operatörler vardır. Bu operatörleri kullanarak hem ayrıntılı arama yapabilir, hem de sizin için gereksiz olan, ama aradığınız sözcüğü içerdiği için getirilmiş olan bazı sonuçları süzme şansınız olur. Bu operatörler tek başına veya çoklu olarak kullanılabilir. Şimdi bu operatörlere örnekleriyle birlikte bakalım:
1- Aramayı, sorguda geçen sözcükleri içeren sitelerle sınırlama:
inurl: Aranan sözcük(ler)sayfanın URL’sinde olmalıdır. Örnek: xvid inurl:download codec -pack
Meali: xvid codec bulup indirebileceğim bir site arıyorum ama, codec paketi türünde olmasını istemiyorum.
Şimdi sonuçlara bakalım:
xvid codec download: 947,000 (dümdüz arama )
xvid inurl:download codec = 146,000 (gelişmiş arama )
xvid inurl:download codec -pack = 80,500 (çok gelişmiş arama )
xvid inurl:download codec -pack -free = 888 (süper gelişmiş arama )
Şimdi, “-” operatörü ile aramadan çıkartmak istediğimiz sözcükleri bildirerek aramayı seyreltiyoruz ama, niye “-free” ekledik? Çünkü, bu klasik bir arayıcı “yemleme” stratejisidir. İlgili olsun olmasın müşteri çekmek isteyen herkes sitesinde bu meşhur “free” (beleş) sözcüğünü kullanır. “Download” ve “free” anahtar kelimeleri ateş-barut ikilisi gibidir. Bir araya geldiklerinde o buluntudan (!) hayır çıkmaz. Orada ya porno tuzağı, ya crack ya da benzeri zımbırtıları dağıtan, amacı popup pencere ve tıklama ile para kazanmak olan “free tellalı” uyanıklar vardır. Büyük olasılıkla sitelerinin içeriği de ne güvenilirdir ne de zengindir. Zaten aradığımız codec ücretsiz. Ona rağmen -free eki bize süper bir süzme sağlayıp tam konunun özü sitelere taşıdı. Son arama dizisinin getirdiği sitelere yukarıdan başlayarak bir bakın; kaymak tabakası kalmış sadece
Bu nedenle, aramaların neredeyse tamamında -free ekini rahatlıkla kullanabilirsiniz.
allinurl: Yukarıdaki gibi. “Bütün sözcüklerin bir arada” olduğu sonuçları getir demek.
2- Aramayı sayfanın başlığında geçen sözcüklerle sınırlama:
intitle: Aranan sözcük(ler) sayfanın başlığında geçmelidir. Örnek: altyazı intitle:interpreter site:www.DivXForever.net
Meali: The Interpreter filminin altyazısını arıyorum ama bu altyazıyı sadece, güvendiğim bir site olan DF’den indirmek istiyorum.
Sonuçlar:
altyazı interpreter = 1,210
altyazı intitle:interpreter = 66
altyazı intitle:interpreter site:www.DivXForever.net = 6 sonuç ve en üstte kim var? DF var! (tam on ikiden vurduk)
allintitle: Yukarıdaki gibi. “Bütün sözcüklerin bir arada” olduğu sonuçları getir demek.
3- Aramayı, aradığım sözcüğün sayfanın metin kısmında geçtiği sitelerle sınırlama.
intext: Aranan sözcük(ler) sayfanın metin kısmında geçmelidir. Örnek: köfte intitle:istanbul şişli -içli -çiğ
Meali: Sadece İstanbul Şişli’de konuşlanmış köfte yiyebileceğim lokantaların adreslerini bul. İçli köfte ve çiğ köfte sevmiyorum, ona göre.
Sonuçlar:
köfte istanbul şişli lokanta= 366 (Sonuç az ama rafine değil, tanıtım sayfaları ağır basıyor. Adres verenleri aramak uzun sürecek)
köfte intext:istanbul şişli lokanta= 765 (Burada sonuç daha fazla ama doğrudan lokanta adresleri geliyor ki, istediğimiz de bu zaten)
köfte intext:istanbul şişli lokanta -çiğ -içli = 173 (Buldum! Hazırlanın hemen çıkalım )
(Not: intext aslında burada bir “AND” operatörü gibi çalışıyor. Örneğin; Ali Veli isimli bir şahsın bir zamanlar 49-50 Holding’de çalıştığını biliyorsunuz. Doğrudan 49-50 Holding’in web sayfasından bu kişiye ulaşmak çok zor. intext: ile Ali Veli’nin biyografisinden 49-50 Holding’e bağlı hangi kuruluşta çalıştığını bulmak daha kısa sürebilir.
allintext: Yukarıdaki gibi. “Bütün sözcüklerin bir arada” olduğu sonuçları getir demek.
4- Aramayı web sayfasının bağlantı tanım metinleri (anchor text) içerisinde geçtiği şekliyle sınırlama.
inanchor: Aranan sözcük(ler) sayfanın bağlantı tanım metinlerinde geçmelidir. Örnek: konak otel antalya inanchor:ucuz
Meali: Bakalım birlikte çalıştığım hangi acenteler, benim sahibi olduğum Antalya’daki Konak adlı otelimi ucuz olarak nitelendirmiş?
Sonuçlar:
otel konak antalya ucuz = 80,600 (İçlerinde Konak Otel’i ara ki bulasın)
“otel konak” antalya inanchor:ucuz = 45 (Buldum! Otelimin web adresini bile vermiş. “Rahat ve ekonomik bir tatil için” demişler.)
allinanchor: Yukarıdaki gibi. “Bütün sözcüklerin bir arada” olduğu sonuçları getir demek.
En temel dört operatör bunlar. Şimdi biraz da diğerlerine bakalım:
related: Bir sitenin içerik olarak benzerlerini bulur. Örnek: related:DivXForever.com
İlk sırada ne çıkıyor karşımıza. Evet, kardiş site
cache: Google’ın belleğinde sakladıkları. Site bir sebeple “online” değilse, cache: güncel olmasa da işinize yarayacaktır.
info: Site hakkında özet bilgi verir. (Tasarımcısının seçtiği sözcüklerle)
id: aynısı
link: aranan siteye başka sitelerce verilmiş olan bağlantıları bulur. Örnek: link:DivXForever.com
(Not: Gelen ilk sayfada değil, bir kaç sayfa derinde olabilir verilmiş bağlantı)
site: Aramayı sadece belirtilen site ile sınırla Örnek: angara site:DivXForever.net
define: Sözlük gibi bir işleve sahiptir. Sözcüğü “tanımlar”. Oldukça kapsamlı sonuçlar getirir. Faydalı bir operatördür.
book konuyla ilgili kitapları bulur. Örnek: book firefox (Not: book operatöründen sonra “:” işareti konmaz)
filetype: sadece belirtilen uzantıya sahip kitapları bulur. Book ile birlikte kullanıldığında harikalar yaratır. Örnek: book firefox hacks filetype:pdf
~ benzeri kapsamı bulur. Örnek: firefox ~tutorial. Bu bize firefox’la ilgili bütün tutorial, help, tips&tricks başlıklı, kapsamı; “yardım, eğitim, vb.” olan sonuçları getirir.
.. aranan konunun iki tarih arasında kalan kısmıyla ilgili bilgileri getirir. Örnek:orhan pamuk 1977..1979 (Not: her zaman isabetli olmayabilir).
= birim dönüşümlerinde kullanılır. Örnek: 100F=?C Fahrenheit birimini Celcius birimine çevirir.